ÇOCUKLAR NASIL KİTAPLARI OKUMAK İSTERLER?

Çocuk edebiyatının gelişimine baktığımızda, Avrupa’daki ilk örnekleri sayılan ve kilise etkisiyle yazılmış dinî içerikli metinlerin çocukların ilgisini çekmediği ve okumaktan sıkıldıklarını görürüz. Aynı şekilde didaktik olan “öğretici kitaplar” da ilgilerini çekmemiş ve çekmemeye devam ediyor. Bu iki öğe, çocuklara göre metinler yazılması konusunda araç olmuş. “Nasıl olmaması gerektiğinden” yola çıkılarak “nasıl olması gerektiğine” ulaşılmaya çalışılmış.

Çocuklar, “çocuk bakışı ve çocuk gerçekliği ile çocuğa göre yazılmış” kitapları okumayı seviyorlar. Fazıl Hüsnü Dağlarca, bu kavramları bence en güzel yorumlayanlardan:

“Çocuğun baktığı yerden bakmak ve gördüğünü görmek”

Çocuk kendi gerçekliğinde, etrafındaki olayları ve kavramları yetişkinlerden farklı algılar ve yorumlar. Çocuk kitapları, mutlaka bu farklı gerçekliğin bilincinde ve çocuğa göre yani anlayabileceği dil ve anlatım ile yazılmış olmalıdır ki; çocuklar o kitapları okumaktan mutlu olsunlar.

İçerisinde kendilerini buldukları, arkadaşlarını gördükleri kitapları okumak istiyorlar. Hata yapabilen, ağlayabilen, büyükler gibi davranmayan karakterleri olan kitapları kabul ediyorlar.

Okulöncesi kitaplar için metnin yanında metin kadar önemli diğer bir öğe de, “resimleme”. Çizimler de, çocukların ilgisini çeken, onların hayal gücü ve yaratıcılıklarını genişleten, sanatla buluşmalarını sağlayan niteliklerde olmalı. Böylece çocuklar sınırsız hayal dünyalarında o kitaba yer açıyorlar.

“Eğlenceli ve merak edecekleri” kitaplar okumayı seviyorlar. Bir sonraki sayfada ne olacağının heyecanını duymak, sayfalar arasında dolaşırken kıkırdamak hoşlarına gidiyor.

Çocuklar, kendi ilgi duydukları alanlarda yazılmış kitapları okumayı seviyorlar. Baleyle ya da evrenle hiç ilgilenmeyen bir çocuğa, sırf siz bu konulara ilgi duyuyorsunuz ya da komşunun çocuğu da okuyor diye, bu alanlarda kitap okuması için baskı yapmak o kadar faydasız ki…

Daha önce söylenmemiş sözler değil belki; ama kendim de kısaca hatırlatmak istedim, “Çocuklar nasıl kitapları okumak isterler?” diye.

Herkese kitap okuma isteğiyle dolu tatiller dilerim…

Derya Tüncel